نظافت و بهداشت:موضوع نظافت شامل :تعویض یک روز در میان کاغذ کف قفس ها ,شستشو و ضد عفونی لوازم و محل نگهداری ,گرفتن ناخن پرنده,استحمام ,ضد عفونی سبزیجات و میوه ها ,پاکیزگی پوشاک صاحب پرنده ,استفاده ازکفش مخصوص در سالن نگهداری,کنترل حشرات,استفاده از عوامل موثردرکاهش گرد وغبار سالن ,تعویض همه روزه آب
یکی دیگر از ارکان مهم در مدیریت گله ها حفظ نظافت و بهداشت می باشد بنابر این مسائلی که باید مورد توجه پرورش دهنده و مدیر خوب قرار داشته باشد نکاتی است که در زیر به آنها اشاره می شود .
1- شناخت عوامل بیماری زا و حذف آنها .
2- شناخت نکات بهداشتی و رعایت آنها .
3- شناخت آنتی بیوتیکها و ویتامین ها و روش مصرف آنها .
4- شناخت چرخه زندگی و نیاز های پرنده ای که نگهداری میکند
برای داشتن قناری های سالم رعایت بهداشت الزامی است وباید به نکات ذیل توجه نمود:
1.قناری هایی که تازه خریداری نموده اید را تا اطمینان از سالم بودنشان در قرنطینه نگهداری نمایید.
2.به محض مشاهده علائم بیماری درهر کدام از قناری ها آن را از بقیه جداکنید سپس به مداوایش بپردازید.
3.سعی کنید از میله های و ظروف غذا خوری پلاستیکی و بدون درز و شکستگی استفاده کنید چون باعث زخمی شدن قناری و محلی برای تجمع شپشک میباشد.
4.از گذاشتن وسایل تزئینی داخل قفس خودداری کنید.
5.از قفس مخصوص نگهداری قناری(50.30.40) استفاده کنید قفسهای کوچک باعث بی تحرکی ودر نتیجه چاقی قناری و همچنین شکستگی و بی نظمی پرها میشود.
6.ظرف غذاخوری و میله را در جهت مخالف یکدیگر و در طول قفس قرار دهید تا فاصله پرواز بیشتر باشد وامکان تحرک پرنده زیادترشود. ارتفاع میله با جا دانی برابر و هر دو بر روی سیم افقی قسمت پایین قفس باشند.
7. سعی کنید از گذاشتن بیشتر از یک میله در قفس خودداری کنید چون ممکن است در مسیر پرواز، قناری باآنها برخورد کرده و زخمی گردد در ضمن فاصله پرواز نیز کم می شود.
8. میله هادرجای خودکاملاًمحکم شوند وحتی الامکان دوسرآن باز باشد تا شپشک در آن جمع نگردد و حداقل دوهفته یکبارمیله هاوظروفغذاخوری راازقفس بیرون آورده ضدعفونی کرده ودرصورت شکستگی تعویض نمایید.
9.حد اقل دو روز یک بار آب را تعویض و ظرف آن را تمیز کنید توجه داشته باشید بعضی اوقات آب لوله کشی دارای مقدار زیادی کلر میباشد از این آب هرگز به قناریهایتان ندهید.
10.سه روز یکبار دان قناری را بیرون آورده و اضافات و پوسته ها را دور ریخته و دان جدید اضافه نمایید.
11.هر ماه یکبار قناری را به قفس دیگری هدایت و قفس را دور از محل نگهداری قناریها ودر جائی که جریان هوا نباشد ابتدا با اسپری های حشره کش یا مواد ضد عفونی کننده ضد عفونی کنید وپس از یک ساعت کاملاً با آب و مواد شوینده آن رابشویید و بگذارید با نور خورشید خشک شود.
12.به جای روز نامه از کاغذ سفیدبرای کف قفس استفاده کنید زیرا قناریهاآن رامی خورندوماد چاپی روزنامه باعث بیماریهای روده ای در قناری میشود در ضمن سه روز یکبار کاغذ را تعویض و پلاستیک ته قفس را بشویید.
13.قناری باید در جایی قرار بگیرد که نور غیر مستقیم خورشید به آن برسد ،در معرض باد نباشد وهوا نیز به طور مداوم تهویه شود وچند مدت یکبار زمانیکه شدت گرمای خورشید کم است برای مدت کوتاهی قناری را جلوی نور خورشید قرار دهید.
14. هفته ای دو بار ظرف حمام برای قناری بگذارید(البته در جای گرم و غیر اززمان جفتگیری)
15.حتی الامکان از به دست گرفتن قناری در مواقع غیر ضروری بپرهیزید.
آب تنی:قناری های آزاد در طبیعت دوست دارند که بر روی چمن های مرطوب غلت بزنند و بدین ترتیب خودشان را تمیز کنند. در برخی از موارد به علت طولانی شدن فواصل بین آب تنی ممکن است برخی از پرنده ها میل به آب تنی را از دست بدهند و یا جوجه هایی که برای اوّلین بار با ظرف آب تنی آشنا می شوند ممکن است رغبتی به این کار نشان ندهند. امّا کلا آب تنی خصوصا در فصول گرم سال و هنگام پر ریزی بسیار ضروری است. چرا که موجب تحریک رشد سریع پرهای جدید می گردد. آب تنی پرنده ماده در اواخر دوران خوابیدن بر روی تخم ها باعث مرطوب شدن سطح پوسته آن شده و ضمنکاهش از دست رفتن آب موجب خروج راحت تر جوجه از تخم می گردد. بعد از استحمام پرنده به آراستن خود می پردازد.پرهای خود را پوشداده می لرزاندوبانوک خود آنها را مرتب می کند. سپس به کمک منقارش مواد چربی مترشحه از غده خاصی که در بالای محل اتصال دم به بدنش قرار دارد و اوروپیژیال (Uropygial) نامیده می شود را روی کلیه پرهایش می مالد. این روغن باعث براقی پرهای قناری شده و به عنوان یک ماده محافظ طبیعی عمل می کند. بعضی از پرنده های دست آموز عادت به استحمام در زیر شیر آب ظرفشویی آشپزخانه دارند و از ریزش جریان آب بر روی بدنشان بسیار لّذت می برند. از اینرو بسیار طبیعی است که با شنیدن صدای جریان آب به سوی ظرفشویی پرواز کنند. یکی از راه ها آشنا کردن پرندگان با ظرف آب تنی گذاشتن برگ کاهوی مرطوب در کف قفس است تا پرنده خود را بر روی آن مالیده و پر و بالش را تمیز نماید. راه دیگر گذاشتن یک قطعه یخ بر روی قفس و قرار دادن ظرف آب تنی (با مقدار کمی آب) در زیر آن بر روی کف قفس است تا با آب شدن یخ و چکیدن قطرات آب پرنده نسبت به آب تنی تحریک شود. همچنین می توان ظرفی حاوی آب با درجه حرارتی حدود دمای اتاق و با عمقی کم به طوری که پرنده بتواند داخل آن آب تنی کند کف قفس قرار داده تا پرنده درون آن استحمام نماید. پس از استحمام به علت ریختن آب بر روی کف قفس خشک کردن و یا تعویض پوشش کف آن ضروری می باشد.
نور دهی: نورمهمترین عامل برای به بلوغ رسیدن - رشد و تولید مثل و شروع و پایان پرریزی قناری ها می باشد . اگر ارزش نوردهی صحیح و مناسب بیش از یک تغذیه خوب نباشد کمتر هم نخواهد بود بنابر این چگونگی نور دادن در فصول مختلف سال یکی از عواملی است که در موفقیت شما نقش بسزایی دارد . همانطور که طول روز از ابتدای فصل تابستان تا انتهای فصل پاییز سیر نزولی در پیش میگیرد درفصل زمستان و بهار سیر صعودی خواهد داشت درنتیجه می توان اختلاف این کاهش و افزایش را محاسبه نمود . این اختلاف حدودا زمانی معادل پنج ساعت است , با دانستن اینکه کوتاهترین روز سال حدود ده ساعت و بلندترین روز سال تقریبا پانزده ساعت بطول می انجامد , نتیجه می گیریم که برای جلوگیری از خستگی مفرط در طول دوران تولید مثل نباید پرنده ها روزانه بیش از پانزده ساعت بیداری داشته باشند و به آرامش و استراحت نیز نیاز دارند . نکته مهم دیگری که باید مد نظر داشته باشید چگونگی نور دادن یا کاهش و افزایش زمان نوردهی است . همانطور که با تغییر فصل از تابستان تا اواخر پاییز بتدریج زمان نور دهی کاهش می یابد برای افزایش آن و به بلوغ رسیدن پرنده ها باید پنجاه روز قبل از جفت اندازی به این کاراقدام نمایید . روش کار به این گونه است که هفته اول یک ربع و هفته دوم نیم ساعت و هفته های سوم و چهارم و پنجم یک ساعت برای هر هفته و در دوهفته پایانی به ترتیب نیم ساعت و یک ربع به زمان نوردهی افزوده می شود و در صورتی که بخشهای دیگر را به خوبی مدیریت کرده باشید از چهل وپنجمین روز بعد از شروع نوردهی پرنده های نر و ماده همگی آمادگی خود را برای تولید مثل نشان خواهند داد .قناریها در برابر نور عکس العمل نشان می دهند.در گذشته بر این باور بودند که به علت گرم شدن هوا پرنده شروع به رفتارهای جنسی می نماید.اما امروزه به اثبات رسیده است که این رفتارها بر اثر بلند شدن طول روز و مدت نور دهی می باشد.بنابراین کنترل زمان نور دهی در امر تولید مثل بسیار مهم است .قناری ها معمولا عادت دارند که کمی قبل از طلوع آفتاب بیدار می شوند و با غروب خورشید به استراحت می پردازند. برای آماده ساختن پرنده باید 40 تا 50 روز قبل از فصل جفت نوردهی را آغاز نمود. به این صورت که حدودا روزی 5 دقیقه یا هفته ای 30 دقیقه زمان نوردهی را زیاد نمود و به 14 الی14.5 ساعت در روز رساند.اگر ساعات نوردهی بیش از این اضافه شود پرنده دچار خستگی و خمودگی می گردد و بازدهی آن کم خواهد شد.با توجه به مکان نگهداری بهترین ساعت برای بیداری 6 یا 6.30 صبح و ساعت خاموشی 21 شب می باشد.
رویه تنظیم نوردر محیط پرورش قناری : نور عامل مهم در باروری و تولید مثل قناری است .افزایش تدریجی مدت زمان نوردهی نقش بسیار حساس و موثری در میزان همزمانی امادگی پرنده ها دارد. در زمستان کوتاه ترین طول روز 10ساعت و در ابتدای تابستان بلند ترین طول روز 15 ساعت میباشد .با کاهش طول روز از تیر ماه به بعد مدت زمان نور دهی میبایست کاهش یابد,در شرایط طبیعی این کاهش طی شش ماه صورت میگیرد و تا اوایل دی ماه ادامه دارد .با توجه به اینکه در اوایل مهر ماه فصل پرریزی کاملا پایان مییابد و بعد از آن پرنده های شما به 2 الی 3 ماه فرصت جهت بازیابی خود نیازمند هستند,آندسته از افرادی که برای جفت اندازی عجله دارند نیز باید این دوره 2 ماهه را تامل نموده تا اذر ماه اغاز گردد ضمن اینکه طی این مدت طول روز هنوز رو به کاهش است تا به 10 ساعت برسد . سعی کنید برنا مه کاهش نوردهی را طوری تنظیم نمایید که پرنده ها با طول روز طبیعی بیدار شده و غروب بخواب روند .یکی از محاسن کاهش تدریجی طول روز رسیدن همزمان تمامی پرنده ها در رده های سنی مختلف به پایان پرریزی و همزمانی بلوغ و امادگی آنها میباشد , توجه داشته باشید که از 10 ابان ماه طول روز کلی باید به 10 ساعت رسیده باشد و پرنده ها باید 20 روز را با طول روز 10ساعت بگذرانند و از ابتدای اذر ماه اقدام به افزایش ساعت نوردهی نمایید .با توجه به اینکه شما 5 ساعت افزایش نوردهی دارید که مانند فرمان اتو مبیل جهت امادگی پرنده ها دراختیار شما قرار دارد , نکات زیررا نیز میبایست رعایت نمایید .
1) افزایش مدت نوردهی باید تدریجی باشد .
2) طبق تجربه شخصی اغازجفت اندازی حداقل 45 روزپس از شروع نوردهی باشد .
3) در هفته آخر نور دهی حدود ده درصد میزان شدت نور افزایش یابد .
اصول نگهداري از قناري